https://drive.google.com/folderview?id=0B1DfM-ikVjq6QnlpTEsxa2lzTnM&usp=sharingTranslate

jueves, 28 de enero de 2016

¿CÓMO FECHÁBAMOS EN LA PENÍNSULA?


Sabemos que los romanos, para fechar, tomaban como punto de referencia el año de la fundación de Roma, la fecha clave y el mes; pero hay que preguntarse hasta cuándo se utilizó este sistema.
La palabra semana, por ejemplo, es utilizada por Varrón, Censorino y
Macrobio para indicarnos que el día de la nonas es el siete. San Isidoro la presenta como en la actualidad: “A ésta (hebdomada)la llamamos septimana, como si la llamásemos “siete luces”, ya que mane es lo mismo que luz...” (86).
Como división, dentro del mes, aparece documentada -¿por primera vez?-en el siglo V, en el Codex Theodosianus XV, 5,5: “En el domingo que es el primer día de la semana... “(87). En la misma obra II, 81, se nos informa que el domingo, desde el 3 de julio del 321, es festivo.
Teniendo en cuenta que, al haber existido diversas Eras (Romana, Hispánica, de Diocleciano, Cristiana, etc.) y Estilos (de la Circuncisión, de la Anunciación, de la Navidad, etc.), no ha podido haber uniformidad y, por tanto, es muy difícil señalar una fecha precisa. No obstante, en España, hasta finales de la Edad Media, hay documentos en los que aparece el sistema romano.
Del Manual de Historia del Derecho Español, (Fascículo 2º y último. Madrid, 1959) de Alfonso García Gallo, hemos tomado las fechas de algunos documentos de distintas épocas.
Siglo V:
Hidatio, Chronicon:2 “Alani et Vandali et Suevi Hispanias ingressi aera CCCC XL VII, alii IIII Kalendas, alii III idus octobris memorant die tertia feria, Honorio VIII et Theodosio Arcadii filio III consulibus... (pág. 357).
Siglo VII:
Concilio XII de Toledo. Tomo del rey Ervigio. <20> Datum sub die V. iduum Ianuariarum, anno feliciter, primo regni serenitatis et tranquillitatis nostrae sedis Toleto. (pág. 429).
Siglo IX:
Capitular del rey franco Carlos el Calvo a los habitantes del condado de Barcelona. <11> Data III Idus Iunii anno IIII regnante Karolo glorioso rege. (pág. 466).
Siglo X:
Carta real de concesión de varios condados a un abad (Celanova, a. 955). <9> Notus die XIIII Kalendas Iunii era D CCCC L XXXX III. (pág. 487).
Siglo XI:
Carta de concesión de tierras para cultivo (San Martín de Canigó, Gerona, a. 1075). <8> Facta ista convenientia VIIII Kalendas Marcii anno XV regnante Philipo rege. (pág. 483).
Carta de concesión de tierras de carácter vitalicio para que con ellas el beneficiario sirva a un señor. (Castilla, a. 1074 ?)<7> Facta carta sub die quod erit IIª feria, III idus martius, era MCXII, regnatne serenissimo Adefonso in Legione et in Castella. (pág 505).
Siglo XII:
Carta de concesión de rentas en feudo para servicio militar. (Urgel, a. 1105). >8> Acta est ista convenientia II nonas novembris in anno ab incarnatione Domini MCV: (pág. 593).
Testamento de la reina Petronila de Aragón (a. 1152) <9> Facta carta II nonas aprilis anno Dominice Incarnationis MCLII. (pág. 554).
Siglo XIII
Acta de la coronación del rey Pedro II de Aragón por el papa Inocencio III. (a. 1204) <13> Actum Romae apud s. Petrum anno Dominice Incarnationis millesimo ducentesimo quarto, IIII id. novembris, anno regni mei octavo. (pág. 586).
En los documentos de los siglos XV y XVI que citamos a continuación, exceptuando las dos Bulas, las fechas señalan ya el día del mes suprimiendo los términos calendas, nonas, idus.

Siglo XV:
Provisión del rey Fernando el Católico nombrando a su esposa Isabel corregente, gobernadora, administradora general y “otra yo” de los Reinos de la Corona de Aragón. >22> Datum et actum est hoc in civitate Calatuiubii, die quartodecimo mensis aprilis anno a nativitate Domini millesimo quadringentesimo octogesimo primo... (pág. 695).
Capitulaciones entre los Reyes Católicos y el Alcalde Abulcacín el Muleh, en nombre de Boabdil, rey de Granada, para la entrega de esta ciudad. (Real de la vega de Granada, 25 de noviembre 1491). <2> Fecha en el nuestro Real de la Vega de Granada a veinte e cinco días del mes de noviembre año de mill e cuatrocientos e noventa e un años. Yo el Rey. Yo la Reina. (pág. 643).
Capitulaciones concedidas por los Reyes Católicos a Colón para descubrir en el Océano. (Santa Fe 17 abril 1492) <6> son otorgadas... enla villa de Sancta Fe de la Vega a Granada a XVII de abril del año del nacimiento de Nuestro Señor mil CCCC L XXXX II. Yo el Rey. Yo la Reyna. (pág. 635).
Bula “Eximiae devotionis” de Alejandro VI concediendo a los Reyes de Castilla en las tierras que descubran los mismos derechos que poseen en las suyas los de Portugal. <6> Datum Romae, apud Sanctum Petrum anno Incarnationis Dominicae millesimo quadringentesimo nonagesimo tertio, quinto nonas Maii, pontificatus nostri anno primo. (pág. 648).

Siglo XVI:
Bula “Pastor ille caelestis” del Papa Julio II amenazando con excomunión y pérdida de sus derechos a los que apoyen el cisma de Pisa. >18> Datum Romae apud Sanctum Petrum anno Incarnationis Domini millesimo quingentesimo duodecimo, duodecimo Kal. Augusti, Pontificatus nostri anno nono. (pág. 603).
Gonzalo Fernández de Oviedo, Historia general y natural de las Indias: <1> Martes treçe de junio de <1514>, avido el Gobernador acuerdo con el obispo e ofiçiales... (pág. 657).
3º Asiento y Capitulación concedida por Carlos V a Francisco Pizarro para la conquista y población del Perú. <4> Fecha en Toledo a veinte e seis de jullio de mill e quinientos e veinte nueve años. Yo la Reyna. (pág. 748).
Carta de Carlos V a los Reyes y Repúblicas de las Indias Orientales, solicitando su amistad y colaboración. <15> Dada en la ciudad de Barcelona a primero día del mes de mayo, de mil quinientos y quarenta y tres años. Yo el Rey.

No hay comentarios:

Publicar un comentario